Czym są dobra osobiste ?
Dobra osobiste to pojęcie z zakresu prawa cywilnego, które oznacza niemajątkowe wartości przysługujące każdej osobie fizycznej (w pewnym zakresie także osobom prawnym). Chronią one integralność psychiczną i fizyczną człowieka oraz jego godność w społeczeństwie.
Jakie są przykładowe dobra osobiste?
Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego (KC), dobrami osobistymi są w szczególności: zdrowie, wolność, cześć (dobra opinia, godność osobista), swoboda sumienia,, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.
Lista ta nie jest zamknięta – sądy mogą uznawać za dobra osobiste także inne wartości np. prawo do prywatności
Jakie przysługują możliwości prawne dla ochrony dóbr osobistych?
Zgodnie z art. 24 KC, w przypadku naruszenia dobra osobistego, osoba poszkodowana może żądać: zaniechania naruszeń (np. usunięcia obraźliwego wpisu), usunięcia skutków naruszenia (np. przeprosin, sprostowania nieprawdziwej informacji), zadośćuczynienia pieniężnego (np. za cierpienie psychiczne), zapłaty odpowiedniej sumy na cel społeczny.
Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
Niektóre dobra osobiste mogą przysługiwać jednocześnie kilku podmiotom, stając się ich wspólnym, wielopodmiotowym dobrem. W takim przypadku każda z osób uprawnionych może niezależnie od pozostałych dochodzić ochrony.
Jakie mogą być rodzaje naruszenia dóbr osobistych?
Naruszenie dóbr osobistych może mieć różne formy, od fizycznych, przez psychiczne, po społeczne. Przykłady:
- Naruszenie godności osobistej i czci: Obelgi, pomówienia, publiczne wyśmiewanie, rozpowszechnianie kłamstw na temat danej osoby, np. w mediach społecznościowych. Wtakim przypadku osoba może domagać się przeprosin, usunięcia nieprawdziwych informacji lub zadośćuczynienia.
- Ingerencja w prywatność: Bezprawne ujawnienie danych osobowych, publikacja zdjęć lub informacji bez zgody danej osoby (np. paparazzi, kradzież zdjęć z prywatnych wydarzeń), naruszenie tajemnicy korespondencji. Jest to coraz częstszy problem w kontekście rozwoju internetu.
- Naruszenie wizerunku: Zastosowanie wizerunku osoby w sposób, który jest niezgodny z jej wolą, np. w reklamach, filmach, plakatach. Jeśli ktoś wykorzystuje wizerunek bez zgody osoby przedstawionej na zdjęciu, może to stanowić naruszenie jej dóbr osobistych.
- Zniszczenie zdrowia lub zagrażanie zdrowiu: Może to obejmować np. znęcanie się psychiczne, stalking, a także działania, które prowadzą do fizycznych lub psychicznych urazów.
- Zamiar zniszczenia reputacji: Publiczne i celowe działanie w celu oczernienia osoby, co może mieć poważne skutki w jej życiu zawodowym lub społecznym.
Ochrona dóbr osobistych jest kluczowa dla zapewnienia godności człowieka i jego prawa do prywatności. Przepisy prawne gwarantują nam możliwość dochodzenia roszczeń cywilnych w przypadku naruszenia tych dóbr. Pamiętajmy, że dochodzenie swoich praw jest możliwe nie tylko w przypadku fizycznych szkód, ale także w sytuacjach naruszeń emocjonalnych czy psychicznych.
Dlaczego warto wybrać naszą kancelarię?
Kancelaria Adwokacka Adwokata Mateusza Kuźmickiego pomaga w sprawach o ochronę dóbr osobistych, zarówno na etapie przedsądowym w formie konsultacji, mediacji lub negocjacji. Reprezentujemy Klientów w trakcie całego procesu sądowego. Prowadzimy konsultację, przygotowujemy pozew o ochronę dóbr osobistych, odpowiedź na pozew, oraz dalsze pisma procesowe w sprawie. Reprezentujemy Klientów przed Sądem oraz na etapie postępowania egzekucyjnego np. przed komornikiem. Kancelaria Adwokacka Adwokata Mateusza Kuźmickiego wspiera na każdym etapie postępowania.